تولد: 1222 ه.ش در روستای هزاوه فراهان
درگذشت: 1269 ه.ق در كاشان
میرزا تقی خان فراهانی ملقب به «امیركبیر» پس از مرگ محمّدشاه، ناصرالدین میرزا روز یكشنبه هیجدهم شوال به كمك امیركبیر در تبریز به تخت سلطنت جلوس كرد و در نوزدهم همان ماه، شاه «امیر نظام» را به «امیركبیر اتابك اعظم» ملقب گردانید و مسؤلیّت رسیدگی به كلیه امور كشوری و لشكری را به عهده او گذاشت.
امیر كبیر كه در اندیشه ترقی مملكت بود، به انتشار روزنامه همت گماشت و روزنامه «وقایع اتفاقیه» را تأسیس كرد.
امیر میخواست در ایران یك ملت و یك حكومت باشد؛ به همین جهت پایه حكومت خود را بر «مركزیت» بنا نهاد. اما سرانجام حاسدان و چاپلوسان، از جمله «مهد علیا»، مادر ناصرالدین شاه و میرزا آقاخان نوری از صراحت و قاطعیت امیر به تنگ آمدند و شاه را فریفتند و بر عزل امیر تحریك كردند؛ امیر كه به بیمهری شاه نسبت به خود پی برده بود فرمان عزل خود را با كمال آرامش پذیرفت .
امیر در هشتم صفر 1268 ق. وارد كاشان شد و در باغ باشكوه فین كه قبلًا اقامتگاه ییلاقی فتحعلیشاه بود جای گرفت و جماعتی از سربازان در پاسدارخانه باغ فین، مسؤل تحت نظر گرفتن منزل وی شدند.
شاه، ابتدا در برابر مدعیان مقاومت كرد و حاضر به صدور فرمان قتل وی نمیشد؛ اما آنقدر خواسته خود را تكرار كردند تا قتل امیر را به او تلقین نمودند و شاه دست خط قتل امیر را مهر كرد و حاج علیخان مراغهای، فراش باشی، نمكپرورد خوان میرزا تقی خان، نامزد قتل ولینعمت خود گردید.